1. Koppel zekerheden niet aan contractvorm
2. Zet in op blijvende ontwikkeling van werkenden
3. Zorg dat zoveel mogelijk mensen kunnen meedoen.

Gekoppeld aan deze uitgangspunten worden concrete maatregelen voorgesteld.

Ophalen van stages en leerbanen 

Van 27 juni tot en met 1 juli 2016 bezoeken adviseurs praktijkleren van de Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB) zoveel mogelijk bedrijven in hun regio. Ze doen dit om ook voor volgend schooljaar weer zoveel mogelijk stages en leerbanen op te halen. Erkende leerbedrijven kunnen beschikbare plekken melden via www.s-bb.nl. Studenten kunnen vervolgens via Stagemarkt.nl een stageplek in hun regio en vakgebied zoeken.

SBB is trots op bedrijven die meewerken aan het opleiden van vakmensen en roept bedrijven die nog niet opleiden op, zich te verdiepen in de voordelen van leerbedrijf zijn. Alle informatie hierover is te vinden op de website.

Over de Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB) 

De samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB) is hét loket voor leren in de praktijk. Onderwijs en bedrijfsleven werken samen in SBB om studenten de beste praktijkopleiding te geven met uitzicht op een baan. Zo beschikken bedrijven nu en in de toekomst over vakmensen die ze nodig hebben. SBB erkent leerbedrijven, zodat studenten verzekerd zijn van een goede en veilige leeromgeving.

Het is de bedoeling dat deze nieuwe aanpak vanaf 1 oktober op alle 35 werkpleinen wordt aangeboden. Sinds april is de uitkeringsinstantie stap voor stap begonnen met de invoering. Dat gaat via werk.nl. Wie zich daar meldt als werkzoekende kan een zelfscan maken, de werkverkenner. Dat is een vragenlijst die inzicht geeft in de mogelijkheden en onmogelijkheden om snel weer aan een baan te komen.

De verwachting is dat er vooral contact wordt gezocht met laagopgeleiden en ouderen die lang eenzelfde beroep hebben gehad. Thissen: ‘Dan hebben we een goed gesprek, waarin we vooral perspectief willen bieden. Waar droomt iemand van, wat zijn iemands competenties? Dan vinden we aanknopingspunten om mensen naar sectoren te leiden waar werk is.’

De uitkeringsinstantie kreeg in september vorig jaar veel kritiek na het schrijnende, persoonlijke relaas van de 52-jarige werkloze Sjors van Beek die de uitkeringsinstantie omschreef als ‘een ondoordringbare digitale muur en een onpersoonlijk technocratisch bastion’. Thissen, voormalig senator voor GroenLinks en oud-bestuursvoorzitter van Divosa, de landelijke koepel van sociale diensten, zei toen dat werklozen weer een persoonlijk gesprek moesten krijgen naast de digitale begeleiding.

We zijn inmiddels bijna een jaar verder. Het heeft wel even geduurd.

‘We moeten iets te bieden hebben. Het moest allemaal worden geregeld, niet in de laatste plaats het geld. Het UWV krijgt 38 miljoen euro om in twee jaar te laten zien dat een goed gesprek werkt. Er ligt een onderzoek van SEO Economisch Onderzoek dat Een goed gesprek werkt heet. Ook het Centraal Planbureau heeft gezegd dat een gesprek goed is, zeker als iemand net werkloos is geworden. De effecten van die gesprekken gaan we nu meten.’

Dat klinkt dubbel: een gesprek werkt, maar u weet niet hoe veel korter iemand in de WW zit?

‘We zijn ervan overtuigd dat het werkt en dat gaan we alsnog laten zien. De achterliggende jaren is er veel bezuinigd op het UWV Werkbedrijf, de helft van ons structurele budget. Voor extra wensen hebben we tijdelijk geld gekregen: voor jongeren, grensarbeid, 50-plussers. Volgend jaar zijn er verkiezingen. Voor die tijd willen we laten zien dat we de persoonlijke aandacht waarmaken zodat het nieuwe kabinet, van welke samenstelling dan ook, zegt: dit maken we structureel.

‘Sommige cijfers zijn in vergelijking met andere landen bijna niet te verklaren. Veel is harder geworden en we hebben een publiek en politiek klimaat dat niet echt meehelpt. Ik vind ten principale dat je geen onderscheid mag maken op kenmerken waar mensen niets aan kunnen doen. Dat ik nu 59 ben, dat kan ik niet veranderen. Wat ik mis aan skills en competenties, daar kan, en moet, ik zelf mijn verantwoordelijkheid nemen.’

Ouderen hebben toch vooral het imago dat ze te duur zijn, of te vaak ziek?

‘Werkgevers moeten soms durven kiezen voor wat onbekend is. Dan blijkt een oudere van wie een werkgever zich afvraagt of hij het tempo wel aankan gewoon een goed presterende loyale werknemer die niet vaak ziek is, het overzicht heeft en jongeren kan helpen bij het leren van een vak. Maar tegen 50-plussers zeg ik ook: ga niet naar een sollicitatiegesprek met een gezicht van ‘het zal toch wel weer niks worden’. Dat is niet aangenaam om naar te kijken. Presenteer je op een goede manier, in netwerken of via sociale media. Dat kan je leren.

‘Ook breedtesport’

Nederland is nog ver af van een arbeidsmarkt waar iedereen meedoet, zegt Tof Thissen. Bij elkaar opgeteld zitten er 833 duizend mensen in een regeling voor arbeidsongeschiktheid, 150 duizend mensen zitten in de Ziektewet, ‘wat het voorportaal kan zijn voor arbeidsongeschiktheid’. Daarnaast zijn er 600 duizend werklozen en zitten 450 duizend mensen in de bijstand. ‘Als het om de arbeidsmarkt gaat, vergeten we de breedtesport en lijkt het alsof alleen topsport bestaat.

In het afgelopen half jaar verstrekte UWV 50.150 nieuwe uitkeringen aan jongeren tot 27 jaar. Dit is een afname met 7.000 in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar. De daling was het sterkst vanuit de bouwnijverheid (-37%) en gezondheidszorg, welzijn en cultuur (-31%). De aantrekkende bouwsector en de zorg, waarin de banenkrimp tot stilstand is gekomen, zorgen voor de sterk dalende instroom in deze sectoren. Alleen in de sector vervoer en opslag en in de detailhandel nam het aantal nieuwe uitkeringen licht toe. In de detailhandel, waarin relatief veel jongeren werkzaam zijn, hebben de recente grote faillissementen gezorgd voor een toename van de nieuwe uitkeringen.

Aantal mbo-studenten nagenoeg stabiel
SBB meldt dat het totaal aantal mbo-studenten in 2015-2016 nagenoeg stabiel is gebleven in vergelijking met het voorgaande studiejaar. In het huidige schooljaar volgen 475.180 studenten een mbo-opleiding. Het aantal studenten dat een beroepsopleidende leerweg (bol) volgt is licht gestegen naar 377.707.

Het aantal studenten dat een beroepsopleiding met een combinatie leren en werken (bbl) volgt, is verder gedaald met 3% tot 97.473. De zorg is de sector met de meeste studenten en gediplomeerden, gevolgd door gastvrijheid, retail, welzijn, groen en metaal en metalektro.

Mbo-vacatures stijgen voor orde en veiligheid, mobiliteit, bouw en zorg
Uit cijfers van SBB blijkt dat er in de periode september 2015 tot en met februari 2016 in Nederland 157.490 mbo-vacatures waren, 5% minder dan in dezelfde periode vorig jaar. Ondanks de daling van het totaal aantal ontstane mbo-vacatures groeide het aantal mbo-vacatures in onder meer de richtingen orde en veiligheid (+64%), bouw (+25%), mobiliteit (+22%) en zorg (+14%) sterk.

De regio’s Zaanstreek-Waterland, Rijk van Nijmegen, Zuid-Kennemerland en IJmond kenden de grootste toename van het aantal voor mbo’ers geschikte vacatures. De grootste dalingen zijn te vinden in de regio’s Groningen, Friesland, Helmond–De Peel en Flevoland. Jongeren die nu starten met een mbo-opleiding hebben een goed baanperspectief als zij kiezen voor de richtingen mbo-verpleegkunde, manager retail en kok.

Panteia heeft in opdracht van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid een onderzoek uitgevoerd naar investeringen van werkgevers in de duurzame inzetbaarheid van laagopgeleide werknemers.Uit het onderzoek blijken twee belangrijke ontwikkelingen waarmee Nederlandse beleidsmakers in toenemende mate worden geconfronteerd: de vergrijzing van de beroepsbevolking en de toepassing van technologische innovaties in het arbeidsproces.

Panteia voerde dit onderzoek uit aan de hand van casestudies bij 16 bedrijven in 4 sectoren waar veel laagopgeleide werknemers werkzaam zijn. Daarnaast is een aantal statistische data-analyses uitgevoerd op de databestanden van de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) en de Werkgeversenquête Arbeid (WEA).

De uitkomsten benadrukken dat veel laagopgeleide werknemers weinig bezig zijn met hun eigen duurzame inzetbaarheid. Werkgevers zijn in beginsel gemotiveerd om activiteiten te ontplooien die de duurzame inzetbaarheid vergroten, maar worden weerhouden om te investeren op het moment dat er geen financiële ruimte is, of als blijkt dat de werknemer ongemotiveerd is. Daarnaast komt naar voren dat O&O-fondsen een specifieke rol kunnen spelen bij het scheppen van financiële ruimte om te investeren in duurzame inzetbaarheid.

Volgens hoogleraar Regional Law and Governance Martijn Groenleer speelt de regio een steeds belangrijkere rol in respons op complexe maatschappelijke vraagstukken en opereert als spin in het web tussen overheden, bedrijven, kennisinstellingen en burgers.

Het belang van de regio is de afgelopen maanden in diverse adviezen onderstreept, zoals in ‘Maak verschil’ van de Studiegroep Openbaar Bestuur. Binnenkort starten vier proeftuinen om met de aanbevelingen vanuit dat advies (de inhoud centraal, daarna kijken naar de bestuurlijke inrichting en werkwijze) aan de slag te gaan.

De ervaringen die met de proeftuinen worden opgedaan, worden verwerkt in een gezamenlijk advies aan (de informateur van) een volgend kabinet en de minister van Binnenlandse Zaken.